ကျောက်ဆည် TU မှာ တာဝန်ထမ်းဆောင်စဉ်က နည်းနည်းလေး( တကယ့်နည်းနည်းလေးပါ)သိခဲ့တာလေးတွေနဲ့ ညလေး ဒေါက်တာမိုးမိုးမြင့် ရေးခဲ့တာလေးတေ
ISO ရဖို့ဆိုရင် အဓိက ကတော့ team work ရှိမှ အောင်မြင်မှာပါ တယောက်ထဲလုပ်ရုံနဲ့ မရပဲ အားလုံး စည်းစည်းလုံးလုံး ညီညီညွတ်ညွတ် လုပ်မှအောင်မြင်နိုင်မဲ့အလုပ်တခုလို့ မြင်မိပါတယ် အမှားပါရင်လည်း ခွှင့်လွှတ်ပါလို့
ဒါဆိုရင် ISO ဆိုတာဘာလဲ???
ISO (International Standard Organization)
ဒါဆိုရင် ISO ဆိုတာဘာလဲ???
ISO (International Standard Organization)
ISO Standard အများကြီးထဲကမှနမူနာပြောရရင်...
ISO 9001 Quality Management System.
ISO 14001 Environmental Management
ISO 22000 Food Safety Management
စသဖြင့်အမျိုးအစားအများကြီးရှိပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ TU တွေအခု Certificate ယူဖို့ကြိုးစားနေတာကတော့ ISO 9001: 2008 ခုဆိုရင်တော့ ISO 9001:2015 ကို update လုပ်နေကြပါပြီ
Quality Management System ဖြစ်ပါတယ်။
(One of the accreditation criteria)
ISO 9001 Quality Management System.
ISO 14001 Environmental Management
ISO 22000 Food Safety Management
စသဖြင့်အမျိုးအစားအများကြီးရှိပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ TU တွေအခု Certificate ယူဖို့ကြိုးစားနေတာကတော့ ISO 9001: 2008 ခုဆိုရင်တော့ ISO 9001:2015 ကို update လုပ်နေကြပါပြီ
Quality Management System ဖြစ်ပါတယ်။
(One of the accreditation criteria)
***တကယ်တော့ ISO အဖွဲ့က Standard တွေပဲသတ်မှတ်ပေးတာပါ၊ Certificate ထုတ်မပေးပါဘူး။ ISO က Standard တွေကို develop လုပ်တယ၊် Certification process
ထဲမှာမပါပါဘူး။ ဒါကြောင့်မို့
ISO Certified or ISO Certificate လို့ပြောလို့မရပါဘူး။
ISO 9001: 2008 Certified or ISO 9001:2008 Certificate လို့ပဲသုံးရမှာပါ။
(ကျွန်တော်လဲ အရင်ကအမှတ်မှားခဲ့ပါတယ်)
ထဲမှာမပါပါဘူး။ ဒါကြောင့်မို့
ISO Certified or ISO Certificate လို့ပြောလို့မရပါဘူး။
ISO 9001: 2008 Certified or ISO 9001:2008 Certificate လို့ပဲသုံးရမှာပါ။
(ကျွန်တော်လဲ အရင်ကအမှတ်မှားခဲ့ပါတယ်)
ISO 9001: 2008 Certificate ယူတော့မယ်ဆိုရင် ဘာတွေပြင်ဆင်ရမလဲဆိုတော့
- Budget၊ Human Resources ၊ Knowledge၊
Facilities၊ Time စတာတွေလိုပါမယ်။
အောက်ခြေဝန်ထမ်းမှသည် ပါချုပ်/ကျောင်းအုပ်အထိ ပါဝင်ရမှာဖြစ်တဲ့အတွက် စည်းရုံးဖို့ လှုံ့ဆော်ဖို့ ညီညွတ်ကြဖို့လိုပါတယ်။
Budget ကတော့ခဏထားလိုက်မယ်ဗျာ၊
အရင်ဆုံး QMS ကိစ္စတွေကိုတာဝန်ခံလုပ်ဖို့
Quality Management Representative(QMR) ခန့်ရပါမယ်၊ QMS Team or Steering Committee ဖွဲ့ရပါမယ်။
Internal Auditor သင်တန်းတွေစေလွှတ်ရပါမယ်။ တကျောင်းလုံးကို ISO Awareness သင်တန်းတွေပေးရမယ်၊ ဌာနအလိုက်QMS တာဝန်ခံတွေထားရမယ်၊ ကျန်တဲ့တာဝန်ခံမဟုတ်သူတွေလဲလုပ်ရမှာပါ။
QMS ဆိုတာဘာလဲ? ???
Quality Management System ဆိုတာ မိမိတို့ ပုံမှန်လုပ်နေကျ လုပ်ငန်းစဉ်များကို စနစ်တကျ စုစုစည်းစည်းထားရှိတာက စရပါတယ်
တဦးချင်း Personal file များဖွင့်ခြင်း၊ Loading, Time Table, Lab စာရင်း၊ roll call, tutorial အမှတ်များ answer paper များ၊ reference book စာရင်းများ ၊စသဖြင့် ဌာနအလိုက်ပြုစုထားရပါမယ်။ ဌာနတိုင်းမှာ Quality Objective ရှိရမှာဖြစ်ပြီး ကျောင်းရဲ့ Objective နဲ့ ကိုက်ညီရပါမယ်။
ပီးရင် သုံးနေတဲ့ Form, Record, documents တွေကို form နံပတ်တပ်ခြင်း၊ record list များပြုစုခြင်း၊ Identifying လုပ်ရပါတယ်။
လုပ်စရာတွေ ပြင်ဆင်စရာတွေကတော့အများကြီးပါ။ ပြောစရာ အများကြီး ကျန်ပါသေးတယ်။
ISO ရဲ့ ဒီဆောင်ပုဒ်အတိုင်းပဲ....
Say what you do, Do what you say!
ဘာလုပ်တယ်ဆိုတာပြောပါ၊ ပြောတဲ့အတိုင်းလုပ်ပါ။ ကိုယ်မလုပ်တဲ့ဟာကိုလျှောက်မရေးထားပါနဲ့။ ရေးထားတဲ့အတိုင်းလဲ သက်သေပြနိုင်ရပါမယ်။
- Budget၊ Human Resources ၊ Knowledge၊
Facilities၊ Time စတာတွေလိုပါမယ်။
အောက်ခြေဝန်ထမ်းမှသည် ပါချုပ်/ကျောင်းအုပ်အထိ ပါဝင်ရမှာဖြစ်တဲ့အတွက် စည်းရုံးဖို့ လှုံ့ဆော်ဖို့ ညီညွတ်ကြဖို့လိုပါတယ်။
Budget ကတော့ခဏထားလိုက်မယ်ဗျာ၊
အရင်ဆုံး QMS ကိစ္စတွေကိုတာဝန်ခံလုပ်ဖို့
Quality Management Representative(QMR) ခန့်ရပါမယ်၊ QMS Team or Steering Committee ဖွဲ့ရပါမယ်။
Internal Auditor သင်တန်းတွေစေလွှတ်ရပါမယ်။ တကျောင်းလုံးကို ISO Awareness သင်တန်းတွေပေးရမယ်၊ ဌာနအလိုက်QMS တာဝန်ခံတွေထားရမယ်၊ ကျန်တဲ့တာဝန်ခံမဟုတ်သူတွေလဲလုပ်ရမှာပါ။
QMS ဆိုတာဘာလဲ? ???
Quality Management System ဆိုတာ မိမိတို့ ပုံမှန်လုပ်နေကျ လုပ်ငန်းစဉ်များကို စနစ်တကျ စုစုစည်းစည်းထားရှိတာက စရပါတယ်
တဦးချင်း Personal file များဖွင့်ခြင်း၊ Loading, Time Table, Lab စာရင်း၊ roll call, tutorial အမှတ်များ answer paper များ၊ reference book စာရင်းများ ၊စသဖြင့် ဌာနအလိုက်ပြုစုထားရပါမယ်။ ဌာနတိုင်းမှာ Quality Objective ရှိရမှာဖြစ်ပြီး ကျောင်းရဲ့ Objective နဲ့ ကိုက်ညီရပါမယ်။
ပီးရင် သုံးနေတဲ့ Form, Record, documents တွေကို form နံပတ်တပ်ခြင်း၊ record list များပြုစုခြင်း၊ Identifying လုပ်ရပါတယ်။
လုပ်စရာတွေ ပြင်ဆင်စရာတွေကတော့အများကြီးပါ။ ပြောစရာ အများကြီး ကျန်ပါသေးတယ်။
ISO ရဲ့ ဒီဆောင်ပုဒ်အတိုင်းပဲ....
Say what you do, Do what you say!
ဘာလုပ်တယ်ဆိုတာပြောပါ၊ ပြောတဲ့အတိုင်းလုပ်ပါ။ ကိုယ်မလုပ်တဲ့ဟာကိုလျှောက်မရေးထားပါနဲ့။ ရေးထားတဲ့အတိုင်းလဲ သက်သေပြနိုင်ရပါမယ်။
ISO ဘာကြောင့်ယူကြတာလဲ???
ကျတော်တို့ မြန်မာပြည်က တက္ကသိုလ်တွေ ISO ကို ဘာကြောင့် ရအောင်လုပ်သလဲ ဆိုရင် တချိန်မှာ တက္ကသိုလ်တွေ က Autonomy များ ရလာခဲ့ရင်၊ စနစ်တကျရှိတဲ့ နိုင်ငံတကာအသိအမှတ်ပြု Management System တခုကို အရင်ဆုံး လိုက်နာကျင့်သုံးလိုက်တာပဲဖြစ်ပါတယ်။
ISO ရဲ့ trend ကိုက Independent, non-governmental international organization ပါ ... စီမံခန့်ခွဲမှုပိုင်းမှာ ISO certified ဖြစ်သွားပြီး Autonomous University အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုလိုက်ရင်တော့ ဝန်ကြီးဌာနရဲ့ Authority/ Instructions တွေကို ယူစရာမလိုဘဲ ကိုယ့်တက္ကသိုလ် ကို စီမံခန့်ခွဲဖို့ ကိုယ့်ဘာသာ Try ပြီး တက္ကသိုလ်ကြီး ကမ္ဘာ့အဆင့်မီအောင် ကြိုးစားအားထုတ်ရမှာ တက္ကသိုလ်မှာရှိတဲ့ from top to bottom ထိ ဝန်ထမ်းအားလုံးရဲ့ တာဝန်ဖြစ်သွားပြီ ...
ဒါကြောင့် ISO certified ဖြစ်ဖို့ တက္ကသိုလ် တွေတင် လိုအပ်တာမဟုတ်ပါဘူး ... Industry , food safety,agriculture, healthcare ပိုင်းက organization တွေအတွက်လဲ လိုပါတယ် ...
ISO ရဲ့ trend ကိုက Independent, non-governmental international organization ပါ ... စီမံခန့်ခွဲမှုပိုင်းမှာ ISO certified ဖြစ်သွားပြီး Autonomous University အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုလိုက်ရင်တော့ ဝန်ကြီးဌာနရဲ့ Authority/ Instructions တွေကို ယူစရာမလိုဘဲ ကိုယ့်တက္ကသိုလ် ကို စီမံခန့်ခွဲဖို့ ကိုယ့်ဘာသာ Try ပြီး တက္ကသိုလ်ကြီး ကမ္ဘာ့အဆင့်မီအောင် ကြိုးစားအားထုတ်ရမှာ တက္ကသိုလ်မှာရှိတဲ့ from top to bottom ထိ ဝန်ထမ်းအားလုံးရဲ့ တာဝန်ဖြစ်သွားပြီ ...
ဒါကြောင့် ISO certified ဖြစ်ဖို့ တက္ကသိုလ် တွေတင် လိုအပ်တာမဟုတ်ပါဘူး ... Industry , food safety,agriculture, healthcare ပိုင်းက organization တွေအတွက်လဲ လိုပါတယ် ...
ok.... ISO ရပြီးရင် နောက်တဆင့်က Accreditation ရဖို့လဲ လိုအပ်ပါတယ်
2. Accreditation ဆိုတာဘာလဲ ⁉
Accreditation ဆိုတာ ဒီတက္ကသိုလ်ကထွက်တဲ့ ဘွဲ့ရတွေဟာ အရည်အသွေး ပြည့်မှီပါတယ်ဆိုတာကို အရည်အသွေး စစ်ဆေးရေး အဖွဲ့ကနေ စစ်ဆေး အသိအမှတ်ပြုတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်ပါ။
အဲ့လိုလုပ်ငန်းစဉ်တွေကို သက်ဆိုင်ရာ မြန်မာနိုင်ငံအင်ဂျင်နီယာကောင်စီ ရဲ့ Engineering Accreditation Committee က တာဝန်ရှိသူတွေက စစ်ဆေးပေးရပါတယ် ...
အရည်အသွေး စစ်ဆေးရေး အဖွဲ့ကနေ စစ်ဆေး အသိအမှတ်ပြုဖို့ အရင်ဆုံးReport တင်ရပါတယ် ... ထို report ကို Self Assessment Report (SAR) လို့ခေါ်ပါတယ် .... ထို report ကို သက်ဆိုင်ရာက အရင်စစ်ဆေးပြီး တကယ် အရည်အသွေးပြည့်မီလားဆိုတာ တက္ကသိုလ်တွေကို လာရောက်ကွင်းဆင်းစစ်ဆေးပါတယ် ။ External Audit အဖွဲ့မှ Department တခုချင်းစီကို Criteria ၅ ချက်နဲ့ကိုက်ညီရဲ့လား လို့ စစ်ဆေးပါတယ် ... ထို Criteria ၅ ချက်ကို သက်ဆိုင်ရာ ဌာနတွေက ပြည့်စုံအောင် လုပ်ရဲ့လားဆိုတာ University တခုချင်းစီမှာ စစ်ဆေးမယ့် Quality Management System ဆိုတဲ့ QMS အဖွဲ့က Internal Audit အနေဖြင့် Accredited uni ဖြစ်လာစေဖို့ Goal ကို ရောက်အောင် လိုအပ်တာတွေ ဖြည့်စည်း၊ စစ်ဆေးပေးရပါတယ် ...
အဲ့လိုလုပ်ငန်းစဉ်တွေကို သက်ဆိုင်ရာ မြန်မာနိုင်ငံအင်ဂျင်နီယာကောင်စီ ရဲ့ Engineering Accreditation Committee က တာဝန်ရှိသူတွေက စစ်ဆေးပေးရပါတယ် ...
အရည်အသွေး စစ်ဆေးရေး အဖွဲ့ကနေ စစ်ဆေး အသိအမှတ်ပြုဖို့ အရင်ဆုံးReport တင်ရပါတယ် ... ထို report ကို Self Assessment Report (SAR) လို့ခေါ်ပါတယ် .... ထို report ကို သက်ဆိုင်ရာက အရင်စစ်ဆေးပြီး တကယ် အရည်အသွေးပြည့်မီလားဆိုတာ တက္ကသိုလ်တွေကို လာရောက်ကွင်းဆင်းစစ်ဆေးပါတယ် ။ External Audit အဖွဲ့မှ Department တခုချင်းစီကို Criteria ၅ ချက်နဲ့ကိုက်ညီရဲ့လား လို့ စစ်ဆေးပါတယ် ... ထို Criteria ၅ ချက်ကို သက်ဆိုင်ရာ ဌာနတွေက ပြည့်စုံအောင် လုပ်ရဲ့လားဆိုတာ University တခုချင်းစီမှာ စစ်ဆေးမယ့် Quality Management System ဆိုတဲ့ QMS အဖွဲ့က Internal Audit အနေဖြင့် Accredited uni ဖြစ်လာစေဖို့ Goal ကို ရောက်အောင် လိုအပ်တာတွေ ဖြည့်စည်း၊ စစ်ဆေးပေးရပါတယ် ...
3. ထို Criteria ၅ ချက်ဆိုတာ
- Academic Curriculum
- Students
- Academic and Support Staff
- Facilities
- Quality Management System များနဲ့ ကိုက်မကိုက် စစ်ဆေး အကဲဖြတ်ပါတယ်။
- Students
- Academic and Support Staff
- Facilities
- Quality Management System များနဲ့ ကိုက်မကိုက် စစ်ဆေး အကဲဖြတ်ပါတယ်။
Outcome Based Education ကို ဦးတည်ပြီးသွားနေတဲ့
လမ်းကြောင်းမှာ Criteria 5 ခုအပြင် Program Objectives တွေ၊ Programme Educational Outcomes တွေရှိဖို့လဲ လိုအပ်ပါတယ်။
လမ်းကြောင်းမှာ Criteria 5 ခုအပြင် Program Objectives တွေ၊ Programme Educational Outcomes တွေရှိဖို့လဲ လိုအပ်ပါတယ်။
4. Outcomes တွေ Objectives တွေ က ရှုပ်နေလို့ ဖြည်ကြည့်ရအောင်
️ CO
=====
- စာသင်နှစ်တနှစ်မှာ သင်ရတဲ့ Course/ Curriculum တွေ ရှိပါတယ် ... တနည်းအားဖြင့် ဘာသာရပ်တွေပါ ... သင်ကြားရတဲ့ Course တွေကို စာသင်နှစ် တ နှစ်မှာ သင်ရမယ် ... သင်ပြီးရင် ကလေးတွေ ထို Course နဲ့ ပတ်သတ်ပြီး ဘာတွေသိမယ် ဘာတွေတတ်မယ် ဆိုတဲ့ အချက်က အဓိက ပါ။ ထို့ကြောင့် သက်ဆိုင်ရာ Curriculum တခုချင်းစီအတွက် Syllabus ရေးဖို့ လိုလာပြန်ရော ။ ထို Syllabus ထဲမှာ ထို Course ကို သင်ရတဲ့ ရည်ရွယ်ချက် (Course Objectives) ၊ ထို Course ကို သင်ပြီးသွားရင် Students တွေ ဘာတွေ သိသွားမယ် ဘာတွေ တတ်သွားမယ်ဆိုတဲ့ ရလာဒ် (Course Outcomes) တွေ ရှိရပါမယ်။
=====
- စာသင်နှစ်တနှစ်မှာ သင်ရတဲ့ Course/ Curriculum တွေ ရှိပါတယ် ... တနည်းအားဖြင့် ဘာသာရပ်တွေပါ ... သင်ကြားရတဲ့ Course တွေကို စာသင်နှစ် တ နှစ်မှာ သင်ရမယ် ... သင်ပြီးရင် ကလေးတွေ ထို Course နဲ့ ပတ်သတ်ပြီး ဘာတွေသိမယ် ဘာတွေတတ်မယ် ဆိုတဲ့ အချက်က အဓိက ပါ။ ထို့ကြောင့် သက်ဆိုင်ရာ Curriculum တခုချင်းစီအတွက် Syllabus ရေးဖို့ လိုလာပြန်ရော ။ ထို Syllabus ထဲမှာ ထို Course ကို သင်ရတဲ့ ရည်ရွယ်ချက် (Course Objectives) ၊ ထို Course ကို သင်ပြီးသွားရင် Students တွေ ဘာတွေ သိသွားမယ် ဘာတွေ တတ်သွားမယ်ဆိုတဲ့ ရလာဒ် (Course Outcomes) တွေ ရှိရပါမယ်။
ဒီနေရာမှာ Subjects တွေ အားလုံးအတွက် team ဖွဲ့ဖို့ လိုလာပြန်ရော ၊ ဖွဲ့တဲ့နေရာမှာ ၅ ချက် ပါရမယ်...
i. HoD
ii. Coordinators
iii. Advisor
iv. Assessors
v. Lecturers
ii. Coordinators
iii. Advisor
iv. Assessors
v. Lecturers
i===========
HoD ကတော့ အဖွဲ့ အားလုံးမှာ ပါကို ပါရမယ်...
အဓိက Control လုပ်ရမယ်.... management လုပ်ရမယ်...
HoD ကတော့ အဖွဲ့ အားလုံးမှာ ပါကို ပါရမယ်...
အဓိက Control လုပ်ရမယ်.... management လုပ်ရမယ်...
ii==============
Coordinators မှာ ကျတော့ ၂ ပိုင်းရှိတယ်...
* * * programme coordinators ( အပြင်လူနဲ့ ဆက်သွယ် ပြီး Data ကောက်ရမယ် )
* * * course coordinators (course ရဲ့ objectives တွေ outcomes တွေ ကိုက်မကိုက် စစ်ရမယ် .... ဌာနက ထုတ်ထားတဲ့ vision ၊ mission တွေနဲ့ ကလေးတွေရလာတဲ့ knowledge နဲ့ ကိုက်မကိုက် ) ဆိုပြီး ၂ ပိုင်းရှိတယ်....
Coordinators မှာ ကျတော့ ၂ ပိုင်းရှိတယ်...
* * * programme coordinators ( အပြင်လူနဲ့ ဆက်သွယ် ပြီး Data ကောက်ရမယ် )
* * * course coordinators (course ရဲ့ objectives တွေ outcomes တွေ ကိုက်မကိုက် စစ်ရမယ် .... ဌာနက ထုတ်ထားတဲ့ vision ၊ mission တွေနဲ့ ကလေးတွေရလာတဲ့ knowledge နဲ့ ကိုက်မကိုက် ) ဆိုပြီး ၂ ပိုင်းရှိတယ်....
iii===========
Advisor ကတော့ ပြင်ပက ပညာရှင် တစ်ယောက် ဖိတ်ရမယ်....
Advisor ကတော့ ပြင်ပက ပညာရှင် တစ်ယောက် ဖိတ်ရမယ်....
iv===========
*Assessors ဆိုရင် Curriculum design ဆွဲတဲ့အခါ course ရဲ့ obj တွေ ကိုက်ညီမှု ရှိမရှိ
*obj နဲ့ outcomes တွေ မကိုက်ရင် teaching ကို ပြင်မလားးး outcomes တွေ ပြင်မလားးးး Course ကို ပြင်မလားးး
*Assessors ဆိုရင် Curriculum design ဆွဲတဲ့အခါ course ရဲ့ obj တွေ ကိုက်ညီမှု ရှိမရှိ
*obj နဲ့ outcomes တွေ မကိုက်ရင် teaching ကို ပြင်မလားးး outcomes တွေ ပြင်မလားးးး Course ကို ပြင်မလားးး
v===========
Lectures အပိုင်းကတော့ အဲ့ ဘာသာရပ် အဖွဲ့အောက်မှာ သက်ဆိုင်ရာ ဘာသာရပ် သင်တဲ့သူ အကုန် အကြုံး ဝင်တယ်....
Lectures အပိုင်းကတော့ အဲ့ ဘာသာရပ် အဖွဲ့အောက်မှာ သက်ဆိုင်ရာ ဘာသာရပ် သင်တဲ့သူ အကုန် အကြုံး ဝင်တယ်....
️ PO
======
- ထို Course outcomes တွေကို စုစည်းပြီး ဌာနတခုချင်းစီမှာ ကိုယ့် Students တွေက 1st year to final year ပြီးလို့ ဘွဲ့ရသွားရင် သိသွား၊ တတ်သွားမယ့် ရလာဒ် တွေက ဘာတွေဆိုတာ သတ်မှတ်ပေးရပါတယ် ။ ထိုအရာကို ဌာနက သတ်မှတ်ထားတဲ့ ဘွဲ့ရသွားရင် သိသွားမယ့် Program outcomes လို့ ခေါ်တယ်။ expected learning outcomes တွေ၊ ရေးဆွဲရမယ် ဖော်ထုတ်ရပါမယ်။
======
- ထို Course outcomes တွေကို စုစည်းပြီး ဌာနတခုချင်းစီမှာ ကိုယ့် Students တွေက 1st year to final year ပြီးလို့ ဘွဲ့ရသွားရင် သိသွား၊ တတ်သွားမယ့် ရလာဒ် တွေက ဘာတွေဆိုတာ သတ်မှတ်ပေးရပါတယ် ။ ထိုအရာကို ဌာနက သတ်မှတ်ထားတဲ့ ဘွဲ့ရသွားရင် သိသွားမယ့် Program outcomes လို့ ခေါ်တယ်။ expected learning outcomes တွေ၊ ရေးဆွဲရမယ် ဖော်ထုတ်ရပါမယ်။
️ PEO
======
- ဒါ့အပြင် ကိုယ့်ဌာနက students တွေသည် ဘွဲ့ရပြီး ၄၊၅ နှစ်အကြာမှာ သက်ဆိုင်ရာ field အလိုက် ဘာတွေ ဆက်သိသွားမယ်၊ ဘာတွေ လုပ်နိုင်သွားမယ်ဆိုတဲ့ အချက်တွေနဲ့ပတ်သတ်ပြီး ရည်မှန်းချက်တွေ ရှိရပါမယ်။ ထိုအရာကို ဘွဲ့ရပြီး ၄၊ ၅ နှစ်အကြာမှာ ဆက်စပ်သိသွားမယ့် Program Educational objectives လို့ခေါ်တယ်။
======
- ဒါ့အပြင် ကိုယ့်ဌာနက students တွေသည် ဘွဲ့ရပြီး ၄၊၅ နှစ်အကြာမှာ သက်ဆိုင်ရာ field အလိုက် ဘာတွေ ဆက်သိသွားမယ်၊ ဘာတွေ လုပ်နိုင်သွားမယ်ဆိုတဲ့ အချက်တွေနဲ့ပတ်သတ်ပြီး ရည်မှန်းချက်တွေ ရှိရပါမယ်။ ထိုအရာကို ဘွဲ့ရပြီး ၄၊ ၅ နှစ်အကြာမှာ ဆက်စပ်သိသွားမယ့် Program Educational objectives လို့ခေါ်တယ်။
️ ELO
======
CO တွေ PO တွေ PEO တွေ အပြင် နောက်ထပ်အရေးကြီးတာက ELO ပါ။ ELO ဆိုတာ ဘာလဲ ဆိုရင် Expected Learning Outcomes ကလဲ အရေးပါလာပါတယ်။ ELO တွေ ရေးတဲ့အခါမှာ ဆရာ/မတွေ နဲ့တင် မလုံလောက်တော့ပါဘူး။ students တွေ, alumini တွေ, စက်ရုံအလုပ်ရုံတွေရဲ့ feedback တွေကိုပါထည့်သွင်းစဉ်းစားရပါတယ်။ ထိုအရာတွေ စုစည်းပြီးမှ ELO ကို ခိုင်ခိုင်မာမာရေးရပါမယ်။ ထို ELO ကို ရောက်အောင် သွားရမယ်၊ မရောက်နိုင်သေးရင် Curriculum တွေကို ပြင်သင့်ရင် ပြင်၊ Change သင့်ရင် Change၊ Curriculum တွေ လိုအပ်ရင် ထပ်ထည့်၊ မလိုအပ်ရင် ဖြုတ် :-P ၊ Update လုပ်သင့်ရင် လုပ်၊ Training ပေးဖို့ လိုအပ်ရင် ပေး၊ Internship တွေ ဆင်းဖို့လိုအပ်ရင် Industry တွေနဲ့ ညှိ၊ Knowledge တွေ လိုအပ်နေသေးရင် ပြင်ပ ပညာရှင်တွေ ဖိတ်၊ ဟောပြောပွဲတွေ လုပ်၊ Communication skill, Leadership & management skill, politics, economics ..... စသဖြင့် အဲ့တာတွေ လိုအပ်နေသေးရင် HSS ဘာသာရပ်တွေမှာ Curriculum တွေကို ပြန်ညှိ ၊ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းတွေ စိတ်ကြိုက်ရွေးချယ်လို့ရမယ်....... ဟဲ ဟဲ နည်းနည်း များသွားပြီ :-D
======
CO တွေ PO တွေ PEO တွေ အပြင် နောက်ထပ်အရေးကြီးတာက ELO ပါ။ ELO ဆိုတာ ဘာလဲ ဆိုရင် Expected Learning Outcomes ကလဲ အရေးပါလာပါတယ်။ ELO တွေ ရေးတဲ့အခါမှာ ဆရာ/မတွေ နဲ့တင် မလုံလောက်တော့ပါဘူး။ students တွေ, alumini တွေ, စက်ရုံအလုပ်ရုံတွေရဲ့ feedback တွေကိုပါထည့်သွင်းစဉ်းစားရပါတယ်။ ထိုအရာတွေ စုစည်းပြီးမှ ELO ကို ခိုင်ခိုင်မာမာရေးရပါမယ်။ ထို ELO ကို ရောက်အောင် သွားရမယ်၊ မရောက်နိုင်သေးရင် Curriculum တွေကို ပြင်သင့်ရင် ပြင်၊ Change သင့်ရင် Change၊ Curriculum တွေ လိုအပ်ရင် ထပ်ထည့်၊ မလိုအပ်ရင် ဖြုတ် :-P ၊ Update လုပ်သင့်ရင် လုပ်၊ Training ပေးဖို့ လိုအပ်ရင် ပေး၊ Internship တွေ ဆင်းဖို့လိုအပ်ရင် Industry တွေနဲ့ ညှိ၊ Knowledge တွေ လိုအပ်နေသေးရင် ပြင်ပ ပညာရှင်တွေ ဖိတ်၊ ဟောပြောပွဲတွေ လုပ်၊ Communication skill, Leadership & management skill, politics, economics ..... စသဖြင့် အဲ့တာတွေ လိုအပ်နေသေးရင် HSS ဘာသာရပ်တွေမှာ Curriculum တွေကို ပြန်ညှိ ၊ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းတွေ စိတ်ကြိုက်ရွေးချယ်လို့ရမယ်....... ဟဲ ဟဲ နည်းနည်း များသွားပြီ :-D
5. University တခု (သို့) ဌာနတခု စတင် လည်ပတ်ပြီ ဆိုကတည်းက plan တွေ အရင်ဆုံးချမှတ်ရမယ် ၊ ထို အရာကို vision , mission ဟုခေါ်တယ်
Vision ဆိုတာဘာလဲ ⁉
Vision ဆိုတာ အမြင် ပဲ။ စိတ်ကူးဖြင့်ပုံဖော်ကြည့်တာပါ၊ ကိုယ့်တက္ကသိုလ်က / ကိုယ့်ဌာန က နောက် ၅ နှစ်/ ၁၀ နှစ် နေရင် ရောက်မည်. အမြင်ကို စစဉ်းစားရပါမယ်။
ဥပမာ အနေနဲ့ Microsoft ကို စတင်တည်ထောင်ခါစက Bill Gate ရဲ. Vision ဟာ အိမ်တိုင်းအိမ်တိုင်းမှာ ကွန်ပြူတာ တစ်လုံးစီရှိရမယ်။ ကွန်ပြူတာတိုင်းမှာ Microsoft Windows ရှိရမယ်။ Vision က ကိုယ်သွားချင်တဲ့လမ်းကြောင်းပါ ။
Vision ဆိုတာ အမြင် ပဲ။ စိတ်ကူးဖြင့်ပုံဖော်ကြည့်တာပါ၊ ကိုယ့်တက္ကသိုလ်က / ကိုယ့်ဌာန က နောက် ၅ နှစ်/ ၁၀ နှစ် နေရင် ရောက်မည်. အမြင်ကို စစဉ်းစားရပါမယ်။
ဥပမာ အနေနဲ့ Microsoft ကို စတင်တည်ထောင်ခါစက Bill Gate ရဲ. Vision ဟာ အိမ်တိုင်းအိမ်တိုင်းမှာ ကွန်ပြူတာ တစ်လုံးစီရှိရမယ်။ ကွန်ပြူတာတိုင်းမှာ Microsoft Windows ရှိရမယ်။ Vision က ကိုယ်သွားချင်တဲ့လမ်းကြောင်းပါ ။
Mission ဆိုတာ ဘာလဲ ⁉
Mission ဆိုတာ လူတဦး/ တစု ကို ပေးအပ်သည့်တာဝန် ပါ။ ဥပမာ တစ်ခုပေးရရင် Google ရဲ. Mission က ကမ္ဘာပေါ်မှာ ရှိတဲ. သတင်းအချက်အလက်တွေစုစည်းပြီး လူတွေကို အခမဲ့ပေးချင်တာပါ။ Mission ကတော. ကိုယ်.အတွက်မဟုတ်ဘူး။ သူတပါးအတွက်ပါ။
Mission ဆိုတာ လူတဦး/ တစု ကို ပေးအပ်သည့်တာဝန် ပါ။ ဥပမာ တစ်ခုပေးရရင် Google ရဲ. Mission က ကမ္ဘာပေါ်မှာ ရှိတဲ. သတင်းအချက်အလက်တွေစုစည်းပြီး လူတွေကို အခမဲ့ပေးချင်တာပါ။ Mission ကတော. ကိုယ်.အတွက်မဟုတ်ဘူး။ သူတပါးအတွက်ပါ။
Course objectives တွေကြောင့် Course Outcomes တွေ ရှိလာမယ်၊ Course Outcomes တွေက ဌာနတခုရဲ့ PO တွေ PEO တွေကို အကောင်အထည်ပေါ်လာရမယ်၊ PO တွေ PEO တွေ နဲ့ကိုက်ညီပြီး ကျောင်းပြီးသွားတဲ့ ကလေးတွေက ဌာနက ရည်မှန်းထားတဲ့ Mission တွေ အတိုင်းဖြစ်လာမယ်၊ Mission တွေ တဆင့်ပြီး တဆင့် အောင်မြင်သွားရင် ဌာနရဲ့ Vision ကို အကောင်အထည်ဖော်နိုင်မယ် ၊ ထိုမှတဆင့် University ရဲ့ Vision , Mission တွေ လဲ အသက်ဝင်လာမယ် ၊
6. ထို Objectives တွေ၊ Outcomes တွေ နဲ့ကိုက်အောင်ရော သင်ရဲ့လား ⁉
နည်းနည်းတော့ မြင့်လာပြီ ၊
မြင့်မှာပေါ့ ဒီအချက်က Accreditation လမ်းကြောင်းမှာ အဓိက အချက်လို့ မြင်တယ်။ ဒီအချက်ကိုသာ အဓိက လို့ သဘောမထားပဲ သာမညလို့ သဘောထားလိုက်ရင် fake university ဖြစ်သွားမှာပါ၊ နောက်ဆို Private University တွေ မှိုလို ပေါက်လာတဲ့ခေတ်ရောက်လို့ ယှဉ်ပြိုင်ရတော့မယ်ဆိုရင် နောက်ကောက်ကျမနေအောင် ထို Objectives တွေ၊ Outcomes တွေ နဲ့ကိုက်အောင်ရော သင်ရဲ့လား ⁉ ဆိုတဲ့ မေးခွန်းအတွက် Teachers တွေရဲ့ Quality ကို Evaluation လုပ်ဖို့ လိုအပ်လာပါပြီ။
မြင့်မှာပေါ့ ဒီအချက်က Accreditation လမ်းကြောင်းမှာ အဓိက အချက်လို့ မြင်တယ်။ ဒီအချက်ကိုသာ အဓိက လို့ သဘောမထားပဲ သာမညလို့ သဘောထားလိုက်ရင် fake university ဖြစ်သွားမှာပါ၊ နောက်ဆို Private University တွေ မှိုလို ပေါက်လာတဲ့ခေတ်ရောက်လို့ ယှဉ်ပြိုင်ရတော့မယ်ဆိုရင် နောက်ကောက်ကျမနေအောင် ထို Objectives တွေ၊ Outcomes တွေ နဲ့ကိုက်အောင်ရော သင်ရဲ့လား ⁉ ဆိုတဲ့ မေးခွန်းအတွက် Teachers တွေရဲ့ Quality ကို Evaluation လုပ်ဖို့ လိုအပ်လာပါပြီ။
Students တွေက Teachers တွေကို feedback ပေးပြီး၊ ထို feedback ကို evaluation လုပ်ဖို့ဆိုရင်
- Students သည် ကျောင်းပုံမှန်တက်ရဲ့လား ⁉
- ပုဂ္ဂိုလ်ရေးကို ရှေ့တန်းတင်ခဲ့လား ⁉
- ကြုံရာ ဖြည့်လိုက်တာလား ⁉
- ပညာရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုမှာ စိတ်ပါဝင်စားမှု ရှိရဲ့လား ⁉
- ကိုယ့် University, ကိုယ့် major ကို ချစ်တဲ့စိတ်နဲ့ အမြင်ကျယ်ကျယ်ဖြင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ရှိရဲ့လား ⁉ ဆိုတဲ့ အချက်တွေက Students တွေ ကို အရင်စမ်းစစ်ရမယ့် အချက်ပါ။
- ပုဂ္ဂိုလ်ရေးကို ရှေ့တန်းတင်ခဲ့လား ⁉
- ကြုံရာ ဖြည့်လိုက်တာလား ⁉
- ပညာရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုမှာ စိတ်ပါဝင်စားမှု ရှိရဲ့လား ⁉
- ကိုယ့် University, ကိုယ့် major ကို ချစ်တဲ့စိတ်နဲ့ အမြင်ကျယ်ကျယ်ဖြင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ရှိရဲ့လား ⁉ ဆိုတဲ့ အချက်တွေက Students တွေ ကို အရင်စမ်းစစ်ရမယ့် အချက်ပါ။
နည်းနည်းတော့ ရှုပ်တယ်၊ ရှုပ်ရင် ပြတ်ပြတ်သားသား ရှင်းမှ ရမယ် ။
(ကျောင်းပုံမှန်မတက်ဘဲ evaluation form ကောက်တဲ့နေ့မှ လာတဲ့ကလေးသည် Teachers တွေရဲ့ evaluation ကို မှန်ကန်အောင် ဖြည့်နိုင်ပါ့မလား)
ဒီ Evaluation နဲ့ ဆက်စပ်လာတာက Roll call 75% ပြည့်မပြည့်က အရေးပါလာပြီ။ Quality ကို ဦးစားပေးချင်ရင် Quantity လျော့မှာကို ရှေ့တန်းမတင်နဲ့၊ drop out ဖြစ်မှာကို မကြောက်နဲ့။ Quantity ကို "ရှေ့တန်းတင်ရင် ပညာရေးဖြင့် ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သောနိုင်ငံတော်သစ်ဆီသို့ " ဆိုတဲ့ ဆိုင်းပုဒ်ကို ဖြုတ်လိုက်တော့ ...
ထိုအချက်ကနေ ဆက်ပြီးစဉ်းစားရင် Roll Call 75% က အရေးပါလား ⁉ ဆိုတဲ့ မေးခွန်း...
Roll Call ဆိုတာ မရှိတဲ့ နိုင်ငံခြားကျောင်းတချို့မှာ စာသင်ခန်းတွေမှာ လူရှိလားဆိုတော့ ရှိတယ်တဲ့ ။ ကိုယ့်အသိစိတ်နဲ့ကို လာတက်ကြတယ်လို့ အမတစ်ယောက်က ပြောဖူးတယ်။
မြန်မာပြည်မှာ အဲ့လို စနစ် ကျင့်သုံးလိုက်ရင်ရော အောင်မြင်မှာလား ⁉
ကိုယ့်အသိစိတ်နဲ့ ကိုယ့်ဘာသာ စာသင်ခန်းကို လာကြမှာလား ... ⁉
စာသင်ခန်းက အရေးမပါတော့ရင် ကျူရှင်တွေက လွမ်းမိုးလာမှာလား ⁉
မြန်မာပြည်က students တွေနဲ့ teachers တွေအကုန်လုံး ကိုယ်စောင့်ထိန်းရမယ့် ethics တွေကို ထိန်းနိုင်ပြီလား ⁉
ဟဲ ဟဲ :-D
အတွေးတွေ ဂျာလည်ရိုက်သွားတော့ မေးခွန်းတွေလည်း ဂျက်အေးသူ့အမေရိုက်သလို လုံးချာလည်သွားတယ် ။ Conclusion ဆွဲလိုက်တော့ ကျွန်တော်တို့ မြန်မာပြည်က teachers တွေက မေတ္တာတရား ကြီးမားပါတယ် :-P ။
(ကျောင်းပုံမှန်မတက်ဘဲ evaluation form ကောက်တဲ့နေ့မှ လာတဲ့ကလေးသည် Teachers တွေရဲ့ evaluation ကို မှန်ကန်အောင် ဖြည့်နိုင်ပါ့မလား)
ဒီ Evaluation နဲ့ ဆက်စပ်လာတာက Roll call 75% ပြည့်မပြည့်က အရေးပါလာပြီ။ Quality ကို ဦးစားပေးချင်ရင် Quantity လျော့မှာကို ရှေ့တန်းမတင်နဲ့၊ drop out ဖြစ်မှာကို မကြောက်နဲ့။ Quantity ကို "ရှေ့တန်းတင်ရင် ပညာရေးဖြင့် ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သောနိုင်ငံတော်သစ်ဆီသို့ " ဆိုတဲ့ ဆိုင်းပုဒ်ကို ဖြုတ်လိုက်တော့ ...
ထိုအချက်ကနေ ဆက်ပြီးစဉ်းစားရင် Roll Call 75% က အရေးပါလား ⁉ ဆိုတဲ့ မေးခွန်း...
Roll Call ဆိုတာ မရှိတဲ့ နိုင်ငံခြားကျောင်းတချို့မှာ စာသင်ခန်းတွေမှာ လူရှိလားဆိုတော့ ရှိတယ်တဲ့ ။ ကိုယ့်အသိစိတ်နဲ့ကို လာတက်ကြတယ်လို့ အမတစ်ယောက်က ပြောဖူးတယ်။
မြန်မာပြည်မှာ အဲ့လို စနစ် ကျင့်သုံးလိုက်ရင်ရော အောင်မြင်မှာလား ⁉
ကိုယ့်အသိစိတ်နဲ့ ကိုယ့်ဘာသာ စာသင်ခန်းကို လာကြမှာလား ... ⁉
စာသင်ခန်းက အရေးမပါတော့ရင် ကျူရှင်တွေက လွမ်းမိုးလာမှာလား ⁉
မြန်မာပြည်က students တွေနဲ့ teachers တွေအကုန်လုံး ကိုယ်စောင့်ထိန်းရမယ့် ethics တွေကို ထိန်းနိုင်ပြီလား ⁉
ဟဲ ဟဲ :-D
အတွေးတွေ ဂျာလည်ရိုက်သွားတော့ မေးခွန်းတွေလည်း ဂျက်အေးသူ့အမေရိုက်သလို လုံးချာလည်သွားတယ် ။ Conclusion ဆွဲလိုက်တော့ ကျွန်တော်တို့ မြန်မာပြည်က teachers တွေက မေတ္တာတရား ကြီးမားပါတယ် :-P ။
ISO မှာ customer satisfaction က first priority ပါ။ Customers ဆိုတာ Students တွေပါ။ Quality education ရဲ့အသက်က Outcomes Based Education ပါ။
လက်ညောင်းလို့ နိဂုံးချုပ်ရင် Accredited University ဖြစ်ဖို့ ဆိုရင် Academic & Supporting Staff တွေရော Students တွေရော Industry တွေရော Professional Educated persons တွေရော ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှ Education Reform ဖြစ်လာမှာပါ၊
Collaboration ဆိုတဲ့ စကားလုံးကလဲ အပြောလွယ်သလောက် လုပ်ရတာ တယ်ခက်တယ်ဗျ :-P
Collaboration ဆိုတဲ့ စကားလုံးကလဲ အပြောလွယ်သလောက် လုပ်ရတာ တယ်ခက်တယ်ဗျ :-P
ဤ post သည် တခြားရေးသားထားသော ပညာရှင်တွေရဲ့ စာသားတွေနဲ့ ကျွန်တော်ရဲ့ မဖြစ်စလောက် junior experiences လေးနဲ့ ပေါင်းစပ်ရေးသားထားသော Innovation post သာ ဖြစ်ပါသည်။
တကယ်တော့ University တခုရဲ့ target ကို အရောက်သွားဖို့ ဆိုရင် ကျွန်တော်တို့ဆီမှာ ရှိတဲ့ ဝလုံးလေးတွေနဲ့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ University ကို ဝိ ဖြစ်အောင် လုပ်ပေးရမှာပါ ၊ ဝိ ရှိအောင် လုပ်ဖို့ဆိုရင် ဝ လုံးလေး တလုံးတည်းရှိရုံနဲ့ မလုံလောက်ပါဘူး ။ ဝ လုံးလေး ၂ လုံးရှိမှ ဝိ ဖြစ်မှာပါ။ ထို ဝ လုံးသည် ကိုယ့်လိပ်ပြာကို ကိုယ်လုံစေဖို့ တာဝန်သိစိတ် ကိုသာ ဆိုလိုခြင်းဖြစ်သည်။ တကယ်တော့ ကျွန်တော်သည် ဝ မရှိဘဲ ဝိ လုပ်မိတော့ မျက်စိဆံပင်မွေး စူးခံ ရလည်း ရိုးရိုးလေးပဲ ပြောလိုက်မယ်။ ကိုယ့်လိပ်ပြာ ကိုယ်လုံစေရမယ်။ :-)
Credit : Dr.Moe Moe Myint
No comments:
Post a Comment